Τρίτη 6 Απριλίου 2010

Το μινωικό κόσμημα με τις μέλισσες


Μια ζεστή ήσυχη μέρα της άνοιξης οι ευωδιές της άνοιξης πλανώνται αιθέριο σύννεφο προσελκύοντας τα έντομα. Ένα σμήνος από μέλισσες πετούν πάνω από τα τροφαντά αρωματισμένα λουλούδια. Ο άνθρωπος ζώντας στη φύση ζει εκστατικά το πανηγύρι γύρω του και η ματιά του κλέβει μια σπάνια εικόνα: δυο μέλισσες τυχαία έχουν ορμήσει στο ίδιο μεγάλο τροφαντό άνθος που σφύζει από τους χυμούς της νέας ζωής που ξεκίνησε κατά την ανακύκληση των εποχών την άνοιξη. Καμιά τους δε διεκδικεί την αποκλειστικότητα για τον εαυτό της. Οι χυμοί είναι αρκετοί και για τις δυο τους. το μινωικό κόσμημα από το Χρυσόλακκο Μαλίων

Το θέαμα δίνει μια εικόνα συμμετρίας που είναι δύσκολο να αποδιώξει ο παρατηρητής καλλιτέχνης. Όταν καλείται να φτιάξει ένα κόσμημα θα πρέπει σ’ ένα αντικείμενο ν’ αποδώσει τρεις έννοιες μαζί : κόσμος, τάξη και στολίδι. Η εικόνα έχει χαραχτεί μέσα του κι όταν μόνος στο εργαστήριό του κάθεται να σχεδιάσει πρωτότυπα σχέδια για τις κυρίες της αυλής.

Ποια δύναμη καθοδηγούσε τις λεπτές κινήσεις των χεριών του; Η αφόρμηση από τη φύση ή η πανέμορφη κυρία για την οποία προοριζόταν; Όταν το σφιχτό περικόρμιο θα αγκάλιαζε στενά το σώμα της, αφήνοντας ελεύθερη την πηγή της ζωής που εκφράζει το στήθος, το έργο του θα ήταν τοποθετημένο λίγο παραπάνω: η ζωντανή φύση με τους χυμούς της ζωής και πιο πάνω οι χυμοί της ζωής που ήδη τρυγιούνται από δυο πλάσματα της φύσης. Με τα λεπτά εργαλεία, τα επιδέξια χέρια, την πλούσια και τολμηρή φαντασία ενώνει τη φύση με τον άνθρωπο, τοποθετώντας τον στο περιβάλλον του, βάζοντας το περιβάλλον σχηματοποιημένο ν’ ακουμπήσει πάνω στον τρυφερό σώμα μιας όμορφης νέας γυναίκας που αποτελεί υπόσχεση για τη διαιώνιση της ζωής. Το εν δυνάμει και το εν ενεργεία πολλούς αιώνες πριν από τον Αριστοτέλη αποτυπώνεται στο πιο πολύτιμο υλικό: το χρυσάφι.

Ένα δώρο που παραγγέλθηκε για μια ξεχωριστή στιγμή, μια ανοιξιάτικη γιορτή, και έπρεπε να είναι επίκαιρο. Χωρίς στοιχεία λατρείας, χωρίς ανθρώπινες ή θεϊκές μορφές και σύμβολα (διπλά κέρατα και πελέκεις, δέντρα και ιερά) καταφέρνει να προκαλέσει μεγαλύτερο δέος απ’ ό,τι αν προσπαθούσε ν’ αποδώσει την Επιφάνεια της Θεότητας.

Ποια κυρία άραγε να φορούσε στον τρυφερό της λαιμό πάνω στο δροσερό δέρμα που σφύζει από χυμούς αυτό το κόσμημα; Η κυρία με τη λεπτόσωμη κορμοστασιά τη φροντισμένη κόμμωση κα τις χαριτωμένες κινήσεις του σώματος και των χεριών που με τόλμη και χάρη στέκεται ανεξάρτητη και περήφανη έχει συναίσθησης της δύναμης και του ρόλου της: της σχέση της με τη φύση και τη ζωή. Γνωρίζει ότι η ίδια είναι φύση και εγγυάται τη διαιώνιση της ζωής. Με το λαιμό να στέκεται γεμάτος δύναμη και λεπτότητα στους ώμους απαιτεί και βρίσκει το στολίδι που όχι απλώς συμπληρώνει την ομορφιά της, αλλά που της δίνει ταυτότητα και χαρακτήρα.

Και καθώς όλα τα ανδρικά μάτια θα καρφώνονταν πάνω της δε θα ήξεραν πού να αποδώσουν μεγαλύτερο θαυμασμό: στον κάτοχο ή στο δημιουργό. Όταν εκείνος με περίσσια υπομονή σκάλιζε πάνω στο πολύτιμο αυτό μέταλλο, ήξερε ότι έφτιαχνε ένα έργο που δε θα άγγιζε ο χρόνος.

Δεν υπάρχουν σχόλια: