Μελέτη σιωπής

Ασχολούμαι με την απουσία δήλωσης λόγου, προφορικού ή γραπτού. Ασχολούμαι με τη συνειδητή ή ενστικτώδη απόκρυψη σκέψεων ή συναισθημάτων. Οι υποθέσεις μου δεν παρουσιάζονται ιεραρχημένες , γιατί κάθε περίπτωση είναι μοναδική και βέβαια δεν μπορώ να γνωρίζω ποιες προτεραιότητες θέτει ο καθένας.

Σιωπή μπορεί να σημαίνει άγνοια. Ταυτόχρονα όμως η σιωπή αυτή φανερώνει αυτογνωσία και ανθρωπογνωσία, αναγνωρίζοντας στον άλλο ανωτερότητα στη σχέση και τον τρόπο που προσεγγίζει τη σχέση κι αυτό αμέσως αμέσως δείχνει ρεαλισμό και έλεγχο του εγωισμού. Τι θα μπορούσε να πει αυτός που γνωρίζει ότι δεν γνωρίζει (εν οίδα ότι ουδέν οίδα) παρά μόνο ανοησίες;

Η επιβαλλόμενη σιωπή μπορεί να δηλώνει φόβο: φόβο προς κάποιον ανώτερο που ελέγχει τον άλλο δια του λόγου, οπότε η σιωπή είναι έκφραση της αδυναμίας. Η ασκούμενη δύναμη μπορεί να είναι πολλών ειδών (πολιτική: απολυταρχικά καθεστώτα έως οικονομική, στο πλαίσιο της οικογενειακής μη δημοκρατικής ιεραρχίας. Σ’ αυτή την περίπτωση μπορεί να είναι μορφή υποδούλωσης , στέρηση δικαιωμάτων.

Η συνειδητή σιωπή προς ανώτερο, ενώ υπάρχει η δυνατότητα μέσω της επανάστασης της αποκατάστασης του λόγου-διαλόγου εκτός από τον περιφρονημένο ή αξιοκαταφρόνητο που δε βρίσκει τη δύναμη να κάνει την επανάστασή του, μπορεί να δηλώνει ιδιοτέλεια προκειμένου να καρπωθεί οφέλη από τον ανώτερο καταπατώντας ή παραμερίζοντας τις ηθικές του αξίες ή αποδεικνύοντας την ανυπαρξία τους, συντελώντας σε μια κατάπτυστη συμπεριφορά.

Σιωπή που δείχνει σεβασμό προς ανώτερα στην ιεραρχία , όπως ορίζει το εθιμικό δίκαιο.

Σιωπή της αμηχανίας. Πρόσωπα που συναντώνται για πρώτη φορά και δε βρίσκουν τίποτα να πουν ούτε καν τα τυπικά φανερώνουν πολλά για το κλίμα αποξένωσης της εποχής μας , αλλά και για τη δική τους φτώχεια.

Σιωπή αμηχανίας μεταξύ ανθρώπων που γνωρίζονται μπορεί να κρύβει ή να φανερώνει πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία: έκπληξη, σάστισμα, καταπιεσμένο θυμό και οργή, μη ξεκαθαρισμένα συναισθήματα για το πρόσωπο αυτό, άγνοια του τρόπου με τον οποίο μπορεί να το προσεγγίσει σε μια δύσκολη στιγμή του.

Εκεί που τα λόγια είναι αδύναμα ή περιττά. Όταν μιλά η γλώσσα του σώματος και με μια ματιά, με ένα άγγιγμα ή μ’ ένα γύρισμα της πλάτης μπορείς να καταλάβεις πιο γρήγορα και πιο έγκυρα το μήνυμα που στέλνει ο άλλος.

Όταν δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουν και να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, αποκαλύπτουν την αδυναμία του λόγου, αλλά κι τη συνειδητοποίησή του από το σιωπώντα. Από αυτή την άποψη η σιωπή είναι σοφία: το λακωνίζειν εστί φιλοσοφεῑν.

Όταν ο λόγος των άλλων κάλυψε τις ανάγκες μας και ο δικός μας λόγος δε θα είχε τίποτε να προσθέσει παρά να αποκαλύψει τον εγωισμό και την αφροσύνη μας να επαναλαμβάνουμε ή να κενολογούμε.

Η σιωπή της ανασφάλειας

Η σιωπή που προκύπτει από τη διαπίστωση ότι ο λόγος μας συγκρινόμενος με των άλλων δεν έχει τη δύναμη ν’ αλλάξει τη ροή της ιστορίας. Σ΄ αυτή βέβαια την περίπτωση δείχνει ρεαλισμό, αλλά και καταπάτηση της αρχής «για την τιμή των όπλων»

Θουκυδίδης 6

Η σιωπή είναι ελευθερία εφόσον ο λόγος είναι δέσμευση



Η σιωπή της Νιόβης

Η σιωπή της αδιαφορίας , της περιφρόνησης , της πιο σκληρής τιμωρίας: της αποξένωσης

Της συγκατάθεσης

Της συγκατάβασης

Της αποφυγής σύγκρουσης

Τείχος προστασίας, άμυνας

Της αποξένωσης

Της μοναξιάς

Της σοφίας

Της σκέψης ή περίσκεψης

Του διαλογισμού

Της ανασύνταξης των πνευματικών δυνάμεων πριν από μια απόφαση σ’ ένα σοβαρό θέμα

Των αναμνήσεων

Της πιο βαθιάς επικοινωνίας με τον εαυτό μας

Του εσωτερικού διαλόγου

Της φαντασίας

Των οραμάτων

Της φυγής, καταφυγής

Share This