Τετάρτη 24 Νοεμβρίου 2010

Αναγιγνώσκοντας το μινωικό πολιτισμό με οδηγό την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη

Κάτασπρο γιασεμί
Και μυ- και μυ-
Και μυστικέ μου Αποσπερίτη
Πάρτε με πάρτε με στην Κρήτη
και μη και μη
Και μη ρωτάτε το γιατί
Οδ.Ελύτη, Τα ρω του έρωτα, Ελένη
 
 


Από το πολύ να μη σκέπτομαι τίποτα και να μη συγκινούμαι από τίποτα, ξεθάρρεψε ο χρόνος και μ’ απόλυσε καταμεσής του Κρητικού πελάγους.

Έγινα χιλιάδων ετών και ήδη χρησιμοποιώ τη μινωική γραφή με τόση άνεση που ο κόσμος απορεί και πιστεύει στο θαύμα.

Το ευτύχημα είναι ότι δεν καταφέρνει να με διαβάσει.
Οδ. Ελύτη, Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου, Πέμπτη, 7Μ
  • Η γραμμή του ορίζοντα έλαμψε
    ορατή και πυκνή και αδιαπέραστη
    Οδ. ΕΛΥΤΗ, “ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ”, Η ΓΕΝΕΣΙΣ
    http://www.facebook.com/photo.php?pid=191786&id=1808138411
  • Πάντα η στολή σου είναι στολή νησιού είναι μύλος που γυρίζει
    ανάποδα τα χρόνια
    Τα χρόνια που έζησες και που τα ξαναβρίσκω να πονούν
    στο στήθος μου τη ζωγραφιά τους
    ……

    Άφηνες μια μεγάλη νύφη αφρού ανεβαίνοντας
    Τίναζες το κεφάλι σου σαπουνισμένο από την πρωινή ομορφιά
    Η αιθρία πλάταινε τα μάτια σου
    Οδ. Ελύτης, Προσανατολισμοί, Η γέννηση της μέρας
  • Ναοί στο σχήμα τ' ουρανού
    Φύγανε φύγανε και βαθιά κάτω απ'το χώμα συννέφιασε ανεβάζοντας χαλίκι μαύρο και βροντές, η οργή των νεκρών και αργά στον άνεμο τρίζοντας εγυρίσανε πάλι με το στήθος μπροστά φοβερά των βράχων τ'αγάλματα
    Οδυσσέας Ελύτης
    http://www.facebook.com/photo.php?pid=191786&id=1808138411#/photo.php?pid=192807&id=1808138411
  • ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ αλήθεια που ήμουνα 
    Ο πολλούς αιώνες πριν
    Ο ακόμη χλωρός μες στη φωτιά
    Ο Αχειροποίητος

    με το δάχτυλο έσυρε τις μακρινές
    γραμμές
    ανεβαίνοντας κάποτε ψηλά με οξύτητα
    και φορές πιο χαμηλά οι καμπύλες απαλές
    μία μέσα στην άλλη
    στεριές μεγάλες που ένιωσα
    να μυρίζουνε χώμα όπως η νόηση

    Τόσο ήταν αλήθεια
    που πιστά μ' ακολούθησε το χώμα
    έγινε σε μεριές κρυφές πιο κόκκινο
    και αλλού με πολλές μικρές πευκοβελόνες

    Ύστερα πιο νωχελικά
    οι λόφοι οι κατωφέρειες
    άλλοτε και το χέρι αργό σε ανάπαυση
    τα λαγκάδια οι κάμποι

    κι άξαφνα πάλι βράχοι άγριοι και γυμνοί
    δυνατές πολύ παρορμήσεις
    Οδυσσέας Ελύτης, Άγιον Εστι, Γένεσις
    http://www.facebook.com/photo.php?pid=204750&id=1808138411
  • Σαν γυναίκα που νιώθει πια τα νιάτα της

    Και χαρίζει ανοίγοντας τους κόσμους των ματιών της ηδονή ανεξάντλητη

    Οδ. Ελύτης, Προσανατολισμοί, Στ
    http://www.facebook.com/photo.php?pid=204750&id=1808138411#/photo.php?pid=175611&id=1808138411
  • Σε χώρα μακρινή και αρυτίδωτη τώρα πορεύομαι.

    Τώρα μ΄ ακλουθούν κορίτσια κυανά

    Κι αλογάκια πέτρινα.
    Με τον τροχίσκο του ήλιου στο πλατύ μέτωπο.

    Γενεές μυρτιάς μ’ αναγνωρίζουν

    Από τότε που έτρεμα στο τέμπλο του νερού

    Άγιος, άγιος φωνάζοντας.

    Ο νικήσαντας τον Άδη και τον Έρωτα σώσαντας
    Αυτός ο Πρίγκιπας των Κρίνων είναι.

    Κι από κείνες πάλι τις πνοές της Κρήτης

    Μια στιγμή ζωγραφιζόμουν.

    Για να λάβει ο κρόκος από τους αιθέρες δίκαιο.

    Στον ασβέστη τώρα τους αληθινούς μου Νόμους

    κλείνω κι εμπιστεύομαι.

    Οδυσσέας Ελύτης, ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ, ΤΑ ΠΑΘΗ, ΙΗ΄
    http://www.facebook.com/album.php?aid=12937&id=1808138411#/photo.php?pid=175602&id=1808138411
  • Νοητή λάμψη

    Κυανό διάστημα

    Κάθαρση της ψυχής!
    Σαν να ‘λειψε ο επίγειος θόρυβος

    Σαν να σταμάτησε η κακία της μνήμης

    Καθαρό πάλλεται

    Το καινούριο μας όνειρο

    Μας τραβάει απ’ το χέρι αόρατο χέρι

    Όπου Γαλήνη γίνεται ο αθώος ουρανός

    Όπου η Ψυχή ελέγχεται αναλλοίωτη.
    Οδυσσέας Ελύτης, ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ, ΩΡΙΩΝ, ζ’
    http://www.facebook.com/album.php?aid=12937&id=1808138411#/photo.php?pid=176806&id=1808138411&fbid=1082587644084
  • Κι αφήνουν τα μαλλιά τους διθυραμβικά να πλέκονται μες στις λατάνιες φεγγερών στοών

    σαν φρούτα σπάνια που γιορτάζουνε το χνούδι του πιο χλοερού των θριάμβου

    Σπινθηροβολώντας στις παλάμες γυναικών που ωράισαν τη διαύγεια
    Σαν μύθοι που έσπασαν τις πύλες των βουβών ανακτόρων τους βοώντας μια καινούρια αλήθεια

    Οι ώρες έρχονται που αγάπησαν τις ώρες μας

    Μ’ ανοιξιάτικα χείλια και χορδές πτηνών που βγαίνουν απ’ το σφρίγος τους
    Οδ. Ελύτης, Προσανατολισμοί
    http://www.facebook.com/album.php?aid=12937&id=1808138411#/photo.php?pid=175610&id=1808138411&fbid=1081981748937
  • Κοίταξα μες στο μέλλον τους μήνες και τα χρόνια

    που ξανά θα γυρίσουνε χωρίς εμένα
    και δαγκώθηκα τόσο βαθιά

    που αργά το αίμα μου ένιωσα ν' αναβλύζει ψηλά
    και να στάζει απ' το μέλλον μου.
    Οδυσσέας Ελύτης, Άξιον Εστί, Τα Πάθη, Ιστ΄
    http://www.facebook.com/album.php?aid=12937&id=1808138411#/photo.php?pid=175605&id=1808138411&fbid=1081973548732
  • Άκουσε, ο λόγος είναι των στερνών η φρόνηση

    Κι ο χρόνος γλύπτης των ανθρώπων παράφορος

    Κι ο ήλιος στέκεται από πάνω του θηρίο ελπίδας
    Κι εσύ πιο κοντά του σφίγγεις έναν έρωτα

    Έχοντας μια πικρή γεύση τρικυμίας στα χείλη.
    Οδυσσέα Ελύτη, H Μαρίνα των βράχων
    http://www.facebook.com/album.php?aid=12937&id=1808138411#/photo.php?pid=175608&id=1808138411&fbid=1081981668935
  • και στροφή γύρω του κάνοντας μ' ανοιχτές παλάμες έσπειρε
    φλόμους κρόκους καμπανούλες
    όλων των ειδών της γης τ' αστέρια
    τρυπημένα στο ένα φύλλο τους για σημείο καταγωγής
    και υπεροχή και δύναμη

    ΑΥΤΟΣ
    ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας!
    Οδυσσέας Ελύτης, Άγιον Εστί, Γένεσις
    http://www.facebook.com/album.php?aid=12937&id=1808138411#/photo.php?pid=204760&id=1808138411&fbid=1097959268365
  • Των βοδιών η προσπάθεια που σέρνουν
    τους βαριούς ελαιώνες προς τη δύση
    Οδ. Ελύτη, Άξιον Εστί
    http://www.facebook.com/#/photo.php?pid=205678&id=1808138411
     
     
     
    Στων ωραίων γυναικών τα χέρια 
    Τα δυνατά λουλούδια με τον ήλιο μέσα τους
  •  
    Σαν γυναίκα που νιώθει πια τα νιάτα της
    Και χαρίζει ανοίγοντας τους κόσμους των ματιών της ηδονή ανεξάντλητη
    Οδ. Ελύτης, Προσανατολισμοί, Στ
    http://www.facebook.com/#/photo.php?pid=175610&id=1808138411&fbid=1081981748937
  • Άνεμοι γέροντες γενειοφόροι των παλαιών μου θαλασσών φρουροί και κλειδοκράτορες εσείς που κατέχετε το μυστικό σύρετέ μου στα μάτια ένα δελφίνι Στα μάτια ένα δελφίνι συρετέ μου να 'ναι ταχύ, κι ελληνικό, και να 'ναι η ώρα έντεκα!
    …………

    Άνεμοι γέροντες γενειοφόροι των παλαιών μου θαλασσών φρουροί και κλειδοκράτορες εσείς που κατέχετε το μυστικό στην καρδιά την Τρίαινα χτυπήσετέ μου και σταυρώσετέ μου την με το δελφίνι Το σημείο που είμαι: αλήθεια ο ίδιος με την πρώτη νεότητα ν' ανεβώ στο γλαυκό τ' ουρανού - κι εκεί να εξουσιάσω!
    Οδ. Ελύτης,Άξιον εστί, Τα πάθη, ΙΒ΄
    http://www.facebook.com/#/photo.php?pid=205544&id=1808138411
  • και στα μάτια μέσα των βυθών ανερμήνευτος έμεινε ο αστερίας
    Οδ. Ελύτης,Άξιον εστί, Τα πάθη, ΙΔ΄
    http://www.facebook.com/photo.php?pid=205182&id=1808138411
  • Πουλιά το βάρος της καρδιάς μας ψηλά μηδενίζοντας
    Και πολύ γαλάζιο που αγαπήσαμε!
    Οδυσσέας Ελύτης, ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ ΤΑ ΠΑΘΗ ΙΔ΄
    http://www.facebook.com/photo.php?pid=205182&id=1808138411#/photo.php?pid=204750&id=1808138411
  • Και να παίζει με τ’ άσπρο και το κυανό η ψυχή μου
    Οδυσσέας Ελύτης, ΤΟ ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
    http://www.facebook.com/topic.php?topic=12861&post=65865&uid=257689799408#post65865
  • Τα θεμέλιά μου στα βουνά και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στον ώμο τους και πάνω τους η μνήμη καίει άκαυτη βάτος.
    Οδ. Ελύτης, Το Άξιον εστί, «Τα πάθη», Ε΄, 1-4. 1959. Ποιήματα. Ίκαρος, 2002. 145.
    http://www.facebook.com/photo.php?pid=205182&id=1808138411#/photo.php?pid=176933&id=1808138411
  • ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ
    ΓΕΝΕΣΙΣ
    ΙΔ΄
    …………….
    Τείχισε τις πλευρές του κόσμου
    Και από το μέρος τ’ ουρανού σήκωσε τις εννέα επάλξεις
    Και στην πλάκα επάνω του βωμού θυσίασε το σώμα
    Τους φρουρούς πολλούς έστησε στις εξόδους
    ………………….
    Οδυσσέας Ελύτης
    http://www.facebook.com/profile.php?ref=profile&id=1808138411#/photo.php?pid=189710&id=1808138411
  • Να γιατί γράφω. Γιατί η Ποίηση αρχίζει από κει που την τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος.
    Οδυσσέας Ελύτης
    «Πρώτα-πρώτα», Ζ. Ανοιχτά Χαρτιά. Αστερίας, 1974. 142
    http://www.facebook.com/profile.php?ref=profile&id=1808138411#/album.php?aid=11754&id=1808138411&page=2
  • Το ενδόμυχο φως που ασπρογαλιάζει
    κατ' εικόνα και ομοίωση του απείρου
    τα χωρίς εκμαγείο βουνά που βγάζουν
    απαράλλαχτες όψεις του αιωνίου

    ΤΑ ΒΟΥΝΑ με την οίηση των ερειπίων
    το βουνά τα βαρύθυμα, τα μαστοφόρα
    τα βουνά τα σαν ύφαλα μιας οπτασίας
    τα κλεισμένα ολούθε και τα σαραντάπορα
    Οδ. Ελύτης,Άξιον εστί, Δοξαστικόν
    http://www.facebook.com/profile.php?ref=profile&id=1808138411#/photo.php?pid=177529&id=1808138411&fbid=1083152098195
  • Θέ μου Πρωτομάστορα στα βουνά με θεμέλιωσες!
    Οδ. Ελύτης, Άξιον εστ, ίΤα πάθη, δ’
    http://www.facebook.com/profile.php?ref=profile&id=1808138411#/photo.php?pid=179180&id=1808138411&fbid=1084127322575
  • Και για σένα κανείς δεν είχε ακούσει
    Για σένα ούτε το δίκταμο ούτε το μανιτάρι
    Στα μέρη τ' αψηλά της Κρήτης τίποτα
    Για σένα μόνο δέχτηκε ο Θεός να μου οδηγεί το χέρι
    Οδ. Ελύτης, Μονόγραμμα
    http://www.facebook.com/profile.php?ref=profile&id=1808138411#/photo.php?pid=176934&id=1808138411
  • Την ώρα που βραδιάζει στων βράχων το απλησίαστο
    Οδ. Ελύτης, Μονόγραμμα
    http://www.facebook.com/profile.php?ref=profile&id=1808138411#/photo.php?pid=179180&id=1808138411
  • Μες στο βαθύ ουρανό
    Κάθε βουνό και η υπογραφή του.
    Οδ. Ελύτη, Εκ του πλησίον
    http://www.facebook.com/photo.php?pid=176933&id=1808138411
  • Μόνος εκόλπωσα τις ευωδιές
    Επάνω στον αγρό με τις αλκυονίδες
    Τάισα τα λουλούδια κίτρινο βουκόλισα τους λόφους
    Επυροβόλησα την ερημιά με κόκκινο
    Οδ. Ελύτης, Το Άξιον εστί, Τα πάθη, Δ

    http://www.facebook.com/album.php?page=2&aid=11754&id=1808138411#/photo.php?pid=204757&id=1808138411
    • Ένα σημείο Ένα σημείο
      και σ’ αυτό πάνω ισορροπείς και υπάρχεις
      κι απ’ αυτό πιο πέρα ταραχή και σκότος
      κι απ’ αυτό πιο πίσω βρυγμός των αγγέλων
      -Ένα σημείο Ένα σημείο
      και σ’ αυτό μπορείς απέραντα να προχωρήσεις
      ή αλλιώς τίποτε άλλο δεν υπάρχει πια
      Κι ο Ζυγός που, ανοίγοντας τα χέρια μου, έμοιαζε
      Να ζυγιάζει το φως και το ένστικτο ήτανε

      ΑΥΤΟΣ
      Ο κόσμος ο μικρός , ο μέγας!
      Οδ. Ελύτη, Άξιον Εστί
      http://www.facebook.com/photo.php?pid=176898&id=1808138411
    • Και στις πέτρες μέσα τράβηξε κλωστές
      κι απ’ τα σπλάχνα της γης ανέβασε σχιστόλιθο
      ένα γύρο σ’ όλη την πλαγιά τα πλατιά στερέωσε σκαλοπάτια
      Οδ. Ελύτη, Άξιον Εστί, Γένεσις
      http://www.facebook.com/album.php?page=3&aid=12437&op=12&id=1808138411#/photo.php?pid=192155&id=1808138411
    • Για σένα σαν καρφίτσα η μυρωδιά η πικρή Που βρίσκει μες στο σώμα και πού τρυπάει τη θύμηση Και να το χώμα, να τα περιστέρια, να η αρχαία μας γη.
      Οδυσσέας Ελύτης. Το μονόγραμμα (1971)
      http://www.facebook.com/topic.php?topic=12861&post=65880&uid=257689799408#post65880
    • "Mια μέρα που ένιωθα να μ’ έχουν εγκαταλείψει όλα και μια μεγάλη θλίψη να πέφτει αργά στην ψυχή μου, τράβηξα εκεί που περπατούσα μες στα χωράφια χωρίς σωτηρία, ένα κλωνάρι άγνωστου θάμνου. Το ‘κοψα Κι το ‘φερα στο πάνω χείλι μoυ. Ευθύς αμέσως κατάλαβα ότι ο άνθρωπος είναι αθώος. Το διάβασα σ’ αυτή η στυφή από αλήθεια ευωδιά τόσο έντονα που πήρα να προχωρώ τα δρόμο της με ελαφρό βήμα και καρδιά ιεραποστόλου. Ώσπου, σε μεγάλο βάθος, μου έγινε συνείδηση πια, ότι όλες οι θρησκείες λέγανε ψέματα.

      Ναι, ο Παράδεισος δεν ήτανε μια νοσταλγία. Ούτε, πολύ περισσότερο μια ανταμοιβή. Ήταν ένα δικαίωμα."
      http://www.facebook.com/album.php?page=3&aid=12437&op=12&id=1808138411#/photo.php?pid=191788&id=1808138411
    • Και πολλά τα λιόδεντρα
      που να κρησάρουν στα χέρια τους το φως
      κι ελαφρό ν’ απλώνεται στον ύπνο σου
      και πολλά τα τζιτζίκια
      που να μην τα νιώθεις
      όπως δε νιώθεις το σφυγμό στο χέρι σου
      αλλά λίγο το νερό
      για να το ’χεις Θεό και να κατέχεις τι σημαίνει ο λόγος του
      και το δέντρο μονάχο του
      χωρίς κοπάδι
      για να το κάνεις φίλο σου
      και να γνωρίζεις τ’ ακριβό του τ’ όνομα
      φτενό στα πόδια σου το χώμα
      για να μην έχεις πού ν’ απλώσεις ρίζα
      και να τραβάς του βάθους ολοένα
      και πλατύς επάνου ο ουρανός
      για να διαβάζεις μόνος σου την απεραντοσύνη
      ΑΥΤΟΣ
      ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας !
      Οδ. Ελύτη, Άξιον Εστί, Γένεσις

Δεν υπάρχουν σχόλια: